Amerykański sektor lotniczy znajduje się obecnie pod intensywną obserwacją, a niedawne zakłócenia operacyjne wysunęły na pierwszy plan od dawna toczącą się dyskusję na temat optymalnego zarządzania systemem kontroli ruchu lotniczego (ATC). W miarę wzrostu zapotrzebowania na zwiększone bezpieczeństwo i wydajność, decydenci i eksperci branżowi ponownie oceniają, czy obecny model zarządzany przez rząd jest zrównoważony, czy też alternatywne struktury, w tym prywatyzacja, zasługują na poważne rozważenie.
Konieczność Modernizacji
Wśród urzędników i obserwatorów branży panuje szeroki konsensus co do pilnej konieczności modernizacji infrastruktury ATC w kraju. Senator Ted Cruz podkreślił archaiczny charakter niektórych technologii Federalnej Administracji Lotnictwa (FAA), opisując je jako coś, co wygląda, jakby „złożono 50 lat temu w sklepie Radio Shack”. Ten pogląd podkreśla krytyczną potrzebę kompleksowej modernizacji technologicznej. Sekretarz Transportu Sean Duffy przyznał, że „dziesięciolecia zaniedbań pozostawiły nas z przestarzałym systemem”, podkreślając, że modernizacja jest „koniecznością z punktu widzenia bezpieczeństwa gospodarczego i narodowego” oraz że „pora to naprawić jest teraz”. Zauważył, że w głównych ośrodkach FAA wciąż powszechne były dyskietki i karteczki samoprzylepne, dziesiątki lat po erze analogowej.
Rządowa Strategia Modernizacji
W odpowiedzi na te wyzwania sekretarz Duffy zapowiedział znaczącą inicjatywę mającą na celu „wykorzystanie jedynej w swoim rodzaju szansy na zbudowanie zupełnie nowego, najnowocześniejszego systemu kontroli ruchu lotniczego”. Plan ten zakłada zastąpienie przestarzałych komponentów nowoczesnymi technologiami światłowodowymi, bezprzewodowymi i satelitarnymi w około 4600 lokalizacjach. Przedstawiciel Troy Nehls, wiodący Republikanin w podkomisji ds. lotnictwa, wskazał, że do początku czerwca odbędą się konsultacje z interesariuszami w celu ustalenia najskuteczniejszego sposobu wdrożenia planu ATC Duffy’ego, na który podobno przeznaczono około 12,5 miliarda dolarów. Podejście sekretarza Duffy’ego, które obejmuje uwzględnienie opinii zarówno związków zawodowych, jak i sektora przemysłowego w celu modernizacji i naprawy systemu, w sposób milczący wskazuje na zamiar pozostawienia go pod zarządem publicznym, przy jednoczesnej znacznej modernizacji.
Dylemat Prywatyzacji
Mimo wysiłków modernizacyjnych rządu, debata na temat prywatyzacji systemu ATC trwa nadal, przedstawiając odmienne argumenty różnych interesariuszy.
Argumenty Przemawiające za Prywatyzacją
Zwolennicy prywatyzacji, tacy jak Ryan Tseko, były pilot linii komercyjnych i prywatnych, obecnie dyrektor w Cardone Capital, argumentują, że model prywatny lub non-profit mógłby zapewnić większą wydajność i szybszą innowacyjność, potencjalnie przy niższych kosztach. „Myślę, że w 1000% powinien działać jako podmiot prywatny lub non-profit”, stwierdził Tseko, wskazując na sprywatyzowany system w Kanadzie jako potencjalny model. Sugerował, że „wydajność i innowacje ze strony prywatnej byłyby po pierwsze znacznie szybsze, a także znacznie tańsze”, kontrastując to z postrzeganą powolnością rządu. Tseko opowiadał się również za systemem, w którym działalność ATC byłaby finansowana głównie przez użytkowników, a nie podatników. Niezależnie, Chris Edwards z CATO Institute stwierdził, że „rozwiązaniem jest prywatyzacja”, zauważając, że prezydent Donald Trump, który jest obecnym prezydentem USA, popierał to podejście podczas swojej pierwszej kadencji. Ustawa z 2017 roku, oparta na kanadyjskim sprywatyzowanym systemie, przeszła przez Komisję Transportu Izby Reprezentantów, ale ostatecznie utknęła.
Obawy Dotyczące Prywatyzacji
Jednakże, istnieją znaczące zastrzeżenia dotyczące prywatyzacji. Senator Dan Sullivan, którego stan Alaska w dużej mierze polega na podróżach lotniczych, z 230 społecznościami niepołączonymi drogami, wyraził obawę, że podmioty prywatne mogą przedkładać zysk nad świadczone usługi. Mogłoby to prowadzić do zaniedbania mniej dochodowych tras w odległych obszarach, takich jak North Slope czy Łańcuch Aleucki, podważając w ten sposób zasadę jednolitych usług ruchu lotniczego w całym kraju. „Taka firma mogłaby powiedzieć: «Cóż, naprawdę nie muszę obsługiwać tych małych społeczności na Alasce, ponieważ nie zarobię na tym pieniędzy». Dlatego jestem bardzo sceptyczny wobec prywatyzacji”, wyjaśnił Sullivan. Potwierdził jednak potrzebę aktualizacji systemów i wyraził szacunek dla personelu ATC. Podobne obawy wyraził były wiceprzewodniczący NTSB Bruce Landsberg, ostrzegając przed prywatyzacją i pisząc, że „Kontrola ruchu lotniczego nie może być sprywatyzowana”. Przywołał doświadczenia międzynarodowe, twierdząc, że sprywatyzowane systemy ATC w krajach takich jak Kanada i Wielka Brytania napotkały „problemy związane z bezpieczeństwem, opóźnieniami w ruchu, kwestiami technicznymi, niestabilnością finansową i niedoborami kontrolerów ruchu lotniczego”.
Perspektywy Legislacyjne i Branżowe
Senator Cruz, jako przewodniczący Senackiej Komisji Handlu, podkreślił, że samo finansowanie nie rozwiąże problemów FAA, deklarując „długoterminowe skupienie” swojej komisji na zwiększaniu bezpieczeństwa przestrzeni powietrznej i ochronie pasażerów. W lutym przedstawiciel Sam Graves zauważył, że 34 interesariuszy branżowych wyraziło poparcie dla „podejścia opartego na konsensusie w celu modernizacji naszego systemu ATC”, co wskazuje na szerokie pragnienie rozwiązań opartych na współpracy. Dalsza droga będzie prawdopodobnie wymagać starannego rozważenia tych różnorodnych perspektyw, aby zapewnić, że system ATC w USA będzie mógł skutecznie i bezpiecznie sprostać przyszłym wymaganiom.
Anna ukończyła studia na kierunku finanse i rachunkowość, co dało jej solidne podstawy do zrozumienia dynamicznych procesów rynkowych. Przez ponad dziesięć lat pracowała jako dziennikarka ekonomiczna, specjalizując się w analizach trendów gospodarczych oraz raportach o wynikach finansowych wiodących firm. Jej teksty cechuje przejrzystość i rzetelność, co pozwala czytelnikom łatwiej interpretować skomplikowane dane ekonomiczne.