W ramach znaczącego zwrotu strategicznego, chińscy producenci pojazdów elektrycznych (EV) i ich dostawcy baterii po raz pierwszy w 2024 roku zainwestowali więcej kapitału w zagraniczne projekty fabryczne niż w krajowe. Ten godny uwagi ruch, podkreślony przez niedawny raport Rhodium Group, wskazuje na reakcję branży na intensywną wewnętrzną konkurencję oraz rosnące bariery handlowe na świecie, zwłaszcza podwyższone cła i bardziej rygorystyczne przepisy na kluczowych rynkach, takich jak Unia Europejska.
Przekierowanie przepływu kapitału jest bezpośrednią konsekwencją nasyconego rynku krajowego i konieczności ustanowienia przez chińskie firmy lokalnej obecności produkcyjnej na docelowych rynkach eksportowych. Podczas gdy chińskie firmy EV walczą o udział w rynku w kraju, globalny krajobraz sprawił, że bezpośredni eksport staje się coraz trudniejszy. Budując zakłady produkcyjne tam, gdzie zamierzają sprzedawać, firmy te dążą do zmniejszenia tarć handlowych i lokalizacji swoich łańcuchów dostaw, dostosowując się do bardziej protekcjonistycznego globalnego środowiska gospodarczego.
- Po raz pierwszy w 2024 roku zagraniczne inwestycje chińskich producentów EV przewyższyły krajowe.
- Głównymi przyczynami są nasycony rynek wewnętrzny i rosnące międzynarodowe bariery handlowe.
- Firmy dążą do lokalizacji produkcji w celu zmniejszenia tarć handlowych i optymalizacji łańcuchów dostaw.
- Ekspansja zagraniczna to odpowiedź na intensywną konkurencję w Chinach i rosnące cła, np. w UE.
- Adaptacja do bardziej protekcjonistycznego globalnego środowiska gospodarczego.
Znaczna część tych inwestycji zagranicznych, około 74% w 2024 roku, została skierowana na budowę fabryk baterii, które są kluczowe dla produkcji komponentów i materiałów litowo-jonowych. Równocześnie, wydatki na zakłady montażowe również wykazują szybki wzrost, choć nadal pozostają w tyle za obiektami bateryjnymi pod względem ogólnej wartości inwestycji. Ten wzrost wydatków zagranicznych ostro kontrastuje z gwałtownym spadkiem krajowych inwestycji produkcyjnych w Chinach. Krajowe wydatki na fabryki EV spadły z ponad 90 miliardów dolarów w 2022 roku do 41 miliardów dolarów w 2023 roku, a następnie do 15 miliardów dolarów w 2024 roku. Chociaż inwestycje zagraniczne w liczbach bezwzględnych pozostają mniejsze, dane z 2024 roku mimo to „nieznacznie przekroczyły” sumy krajowe, sygnalizując głęboką zmianę kierunku.
Ta agresywna ekspansja międzynarodowa zaowocowała już rozpoczęciem działalności kilku dużych projektów. Great Wall Motor niedawno otworzył swoją pierwszą fabrykę w Brazylii, z planami potencjalnej dalszej rozbudowy do połowy 2025 roku. Podobnie, BYD, wiodący chiński producent samochodów, rozpoczął produkcję w swoim brazylijskim zakładzie w lipcu. Sprzedaż zagraniczna BYD odnotowała szybki wzrost, przekraczając 545 000 sztuk do końca lipca 2024 roku, co przewyższa cały wolumen eksportu z poprzedniego roku (417 000 sztuk). W Europie chiński dostawca baterii Envision rozpoczął działalność w swojej pierwszej fabryce we Francji w czerwcu, przyczyniając się do szerszego trendu ekspansji globalnej obecności.
Wyzwania i obawy Pekinu
Pomimo strategicznej logiki tych inwestycji zagranicznych, raport Rhodium Group podkreśla również kilka wyzwań. Tylko około 25% wszystkich ogłoszonych zagranicznych projektów fabrycznych chińskich firm EV zostało ukończonych, co jest znacznie niższym wskaźnikiem niż 45% ukończenia dla planów fabryk krajowych. Ponadto projekty poza Chinami są dwukrotnie bardziej narażone na całkowite anulowanie, co odzwierciedla złożoność operacji międzynarodowych, w tym przeszkody regulacyjne, wyzwania logistyczne i ryzyka geopolityczne.
Impuls do inwestycji zagranicznych budzi również rosnące obawy w Pekinie. Chińska Partia Komunistyczna jest podobno zaniepokojona potencjalnymi negatywnymi konsekwencjami, w tym wyciekiem technologii, utratą miejsc pracy w kraju oraz ogólną obawą przed „wydrążeniem przemysłowym” w miarę wycofywania kapitału z kraju. Rosnące obawy mogą prowadzić do zaostrzenia kontroli rządowych nad inwestycjami zagranicznymi, zwłaszcza w sektorach uznawanych za strategicznie ważne, takich jak pojazdy elektryczne. Nawigowanie po tych krajowych wrażliwościach politycznych, jednocześnie realizując ambitną globalną strategię ekspansji, stanowi złożoną sztukę równowagi dla chińskich producentów EV.
Karolina jest specjalistką w dziedzinie raportowania rynków finansowych, a jej praca koncentruje się na precyzyjnym przekazywaniu najnowszych informacji o zmianach w sektorze biznesowym. Ukończywszy studia z zakresu administracji biznesowej, od lat tworzy teksty, które pomagają w lepszym zrozumieniu złożonych mechanizmów funkcjonowania gospodarki. Jej rzetelne i przystępne analizy przyciągają zarówno ekspertów, jak i osoby zainteresowane ekonomią.